Pandemia nie zatrzymała procesów konsolidacji na rynku stomatologii

Grupa Medicover przejęła kliniki stomatologiczne działające w Mławie i Ostródzie pod marką Centrum Uśmiechu, łącznie 11 gabinetów oraz ponad 30-osobowy zespół. Kliniki Centrum Uśmiechu oferują kompleksową, wysokospecjalistyczną opiekę stomatologiczną, zarówno dla dorosłych, jak i dzieci, z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, w tym sprzętu diagnostycznego. W procesie sprzedaży właściciela klinik wspierała firma doradcza Upper Finance.

Proces obejmował m.in. audyt działalności operacyjnej wraz z oceną potencjału rozwoju, przygotowanie propozycji inwestycyjnej, proces ofertowy, przygotowanie do procesu due diligence, a następnie wsparcie w negocjacjach końcowych z inwestorem oraz pomoc w przygotowaniu umów inwestycyjnych i zamknięciu transakcji. Doradztwo prawne i podatkowe w związku z transakcją właścicielowi klinik zapewniła Kancelaria Ożóg Tomczykowski.

Stomatologia to dziś najbardziej sprywatyzowany segment opieki medycznej w Polsce, który pozytywnie wyróżnia się na tle rynków Europy Środkowo-Wschodniej.

O jego atrakcyjności decyduje skala rynku – wydatki na opiekę stomatologiczną w Polsce osiągnęły wartość ponad 12 mld zł w 2019 r. a Polacy są przyzwyczajeni, że za usługi stomatologiczne płacą z własnej kieszeni. Stąd aż 40% prywatnych wydatków na opiekę medyczną w kraju to właśnie wydatki na stomatologię – mówi Joanna Szyman, Wiceprezes Zarządu Upper Finance.

Wydatki publiczne na stomatologię utrzymują się na poziomie nieprzekraczającym 2 mld zł a tempo wzrostu nie przekracza 1% rocznie.

Według Moniki Stefańczyk z firmy PMR, eksperta w dziedzinie badań i analiz rynków w Europie Środkowej i Wschodniej, wpływ pandemii COVID-19 na wartość rynku w 2020 r. będzie negatywny – Rynek, w scenariuszu gwałtownego wzrostu zachorowań jesienią, z którym mamy obecnie do czynienia, może spaść nawet o 44%. Co nie studzi jednak apetytu inwestorów. Dynamikę procesów M&A w sektorze stomatologicznym niewątpliwie stymuluje relatywnie wysoki stopień rozdrobnienia sektora, wynikający z faktu, że opieka stomatologiczna w Polsce opiera się na praktykach indywidualnych lekarzy specjalistów. Dziś najwięksi gracze rynkowi tacy, jak Grupa Lux Med i Medicover, mają w swoich sieciach każdy po niewiele ponad 200 gabinetów, kolejny Enel Med ok. 90, zaś aktywny od niedawna na rynku Tar Heel Capital zaledwie kilka. Co oznacza, że poziom koncentracji z zaangażowaniem konsolidatorów jest na poziomie 5%.

Za wzrost rynku w ostatnich latach odpowiedzialny był przede wszystkim rynek prywatny, który rósł w tempie ok. 8% rocznie a jego wartość przekroczyła 10 mld zł w 2019 r. Najlepsze prywatne kliniki, nawet dziś w dobie pandemii Covid-19, nie doświadczają spadków i nadal rosną w tempie powyżej 8% rocznie. Niesłabnąca popularnością cieszą się również usługi z zakresu stomatologii estetycznej. PMR prognozuje, że już w 2021 r. dojdzie do odrodzenia dynamicznego wzrostu w segmencie stomatologii – rynek, ze względu na efekt niskiej bazy z 2020 r. i stopniowy powrót do normalności, zanotuje dwucyfrową dynamikę wzrostu. Może ona wynieść nawet 30%.

Pandemia nie wyhamowała procesów inwestycyjnych głównych graczy rynkowych, którzy równolegle do procesów akwizycji rozwijają swoje sieci organicznie, otwierając nowe kliniki.

Pandemia nie zmieniła również charakterystyki przejmowanych podmiotów tzn. nie pojawił się w segmencie stomatologicznym trend związany z tzw. distressed M&A, czyli akwizycje przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej. Inwestorzy są skoncentrowani na dynamicznej ekspansji w sektorze i budowaniu przewagi konkurencyjnej w oparciu o dołączanie do sowich sieci – „klinik liderów” tj. klinik o wysokim poziomie jakości usług, w tym usług wysokospecjalistycznych takich, jak implantologia, protetyka czy ortodoncja, zwłaszcza ta ostatnia, z uwagi na deficyt specjalistów tej dziedziny, jest wysoko ceniona przez inwestorów. Motywacja do podejmowania działań konsolidacyjnych ze strony inwestorów branżowych wynika również z coraz większej presji związanej z dostępem do wysokiej klasy specjalistów i ekspertów w danym segmencie.

Z kolei z punktu widzenia właścicieli klinik stomatologicznych konsolidacja jest szansą na realizację zysku oraz zwiększenie skali działalności i wzmocnienia swojej pozycji na lokalnym rynku. Ważnym motywem transakcyjnym dla wielu właścicieli klinik jest również kwestia sukcesji. W wielu przypadkach przeprowadzenie sukcesji nie jest możliwe, czy to ze względu na odmienne wybory życiowe, czy zainteresowania, czy też brak stosownej wiedzy i przygotowania do wejścia w tę rolę ze strony ewentualnych sukcesorów.

Rynek stomatologiczny jest atrakcyjny inwestycyjnie również dla funduszy private equity (PE). Kilka miesięcy temu do gry włączył się  chociażby Tar Heel Capital. Do inwestycji fundusze private equity motywuje również niesłabnąca aktywność M&A graczy branżowych, którzy efektywnie staną się dla funduszy private equity kluczowymi odbiorcami platform stomatologicznych na wyjściu z inwestycji.

W Polsce największe transakcje konsolidacyjne w segmencie usług stomatologicznych zostały przeprowadzone w ostatnich latach z udziałem Upper Finance. Zespół Upper Finance m.in. pozyskał inwestora strategicznego, Grupę LUX MED, dla sieci Eurodental oraz Silver Dental Clinic, uczestniczył także w sprzedaży sieci Addent, Stoma-Dental, sieci klinik Polskie Centra Stomatologiczne DENS do Grupy Medicover. Łącznie z udziałem ekspertów Upper Finance właściciela zmieniło ponad 100 gabinetów.