Gdzie są te ładowarki? Polska musi przyspieszyć realizację celów AFIR

Infrastruktura ładowania w Polsce nie rozwija się wystarczająco szybko – to nie tylko obiegowa opinia, lecz mierzalne status quo wypełnienia obowiązków wynikających z Rozporządzenia AFIR. Wyznaczony na rok 2025 obowiązek instalacji stref ładowania dla elektrycznych samochodów osobowych i dostawczych wzdłuż sieci bazowej TEN-T został do tej pory zrealizowany w mniej niż 9%. Przyspieszenie wymaga aktywnego zaangażowania wszystkich interesariuszy, którzy spotkają się i zaadresują wyzwania stojące przed branżą podczas zbliżającego się Kongresu Nowej Mobilności w Łodzi

Od wymogów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych (AFIR) nie ma odwrotu ani ucieczki – każdy kraj członkowski musi je wypełnić w etapach do 2035. Z tego względu jest to kluczowy czynnik stymulujący rozbudowę infrastruktury ładowania w Unii Europejskiej

AFIR wyznacza kilka głównych kategorii celów:

– Moc stacji ładowania dostosowana do parku pojazdów (1,3 kW / 1 BEV; 0,8 kW / 1 PHEV)

– Rozmieszczenie ładowarek wzdłuż sieci TEN-T (bazowej i kompleksowej) dla pojazdów osobowych i lekkich dostawczych

– Rozmieszczenie ładowarek wzdłuż sieci TEN-T (bazowa i kompleksowa) dla pojazdów ciężarowych

W krótkoterminowej perspektywie, pod względem mocy infrastruktury ładowania, sytuacja nie wygląda źle. – Uwzględniając prognozy PSNM w zakresie rozwoju floty EV i aktualną, łączną moc stacji ładowania funkcjonujących w naszym kraju (tj. ok. 293 MW), wyznaczone na rok 2025 obowiązki w tym zakresie wypełniliśmy już w 86%. – mówi Jan Wiśniewski, Dyrektor Centrum Badań i Analiz PSNM.

– Rozbudowa infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych w Polsce jest dziś kluczowa nie tylko z punktu widzenia wypełniania celów wynikających z rozporządzeń unijnych. To element niezbędny do przyspieszenia rozwoju floty samochodów elektrycznych – osobowych i ciężarowych – jeżdżących po polskich drogach. Oferta samochodów elektrycznych rozszerza się z miesiąca na miesiąc, a wśród propozycji pojawia się coraz więcej aut używanych – obecnie można przeglądać aż 33% więcej ogłoszeń dotyczących sprzedaży takich modeli niż rok wcześniej. Widzimy jednak, że za tą wyraźnie rosnącą podażą, nie nadąża popyt – wg raportu OTOMOTO Insights, w sierpniu tego roku używany samochód elektryczny wystawiony przez profesjonalnego sprzedawcę czekał na swojego nabywcę nawet 77 dni – a to o 28 dni więcej niż rok wcześniej. Aby pobudzić zainteresowanie i skłonić poszukujących samochodu dla siebie do zakupu elektryka musimy stworzyć warunki pozwalające swobodnie użytkować te samochody – i właśnie dlatego rozbudowa sieci ładowania jest tak ważna – mówi Piotr Grzemski, Senior Head of Business Development, OTOMOTO

Należy jednak pamiętać, że wynika to także z relatywnie nielicznej floty samochodów z napędem elektrycznym względem realizowanych inwestycji w infrastrukturę ładowania. W lipcu po polskich drogach jeździło 63,5 tys. osobowych aut elektrycznych, a ich udział w pierwszych rejestracjach nowych w Polsce wyniósł 2,7 proc. Pod tym względem jesteśmy niestety drudzy od końca w UE.

Biorąc pod uwagę spodziewany, bardzo dynamiczny rozwój floty BEV w kolejnych latach, rozbudowa infrastruktury powinna zdecydowanie przyspieszyć. Przykładowo, w roku 2030 łączna moc stacji powinna wzrosnąć ponad 5-krotnie, zaś do roku 2035 – w więc za niecałe 12 lat – ponad 12-krotnie. Aktualny poziom realizacji obowiązków w kontekście 2030 i 2035 r. wynosi odpowiednio 19% i zaledwie 8% – dodaje Jan Wiśniewski.

Huby ładowania: już w 2027 r. będą musiały mieć moc 600 kW – minimum!

Osobną kwestią pozostaje rozmieszczenie stref ładowania co maksymalnie 60 km wzdłuż sieci bazowej TEN-T, czyli głównych korytarzy transportowych w Europie. Mowa o tzw. hubach ładowania, które obecnie powinny mieć moc co najmniej 400 kW, a już w 2027 r. minimum 600 kW. W tym przypadku cel jest skrajnie odległy: poziom realizacji wynosi obecnie 8,5% na 2025 rok i 3% na 2027, a jeśli spojrzeć na wymagania dla stref dedykowanych pojazdom ciężarowym w sieci kompleksowej TEN-T w 2030 r., to dziś spełniamy… okrągłe 0%.

Polska posiada po Niemczech i Hiszpanii trzecią najdłuższą sieć transeuropejskich korytarzy transportowych. Tymczasem ogólnodostępne ładowarki dla ciężarówek elektrycznych (eHDV) funkcjonują obecnie tylko w dwóch lokalizacjach w Polsce. Poza odpowiednio wysoką mocą (obecnie 350 kW, docelowo – 1 MW) muszą oferować też wystarczająco duże miejsce postojowe dla ciągnika siodłowego z naczepą i dogodny podjazd. Do 2030 roku powinno powstać co najmniej 166 stref ładowania o mocy co najmniej 3600 kW dla elektrycznych pojazdów ciężarowych.

Sieć ładowania rozwija się coraz szybciej. Ale wciąż za wolno

Czy to znaczy, że rozwój infrastruktury w naszym kraju „leży”, a inwestorzy nie wykazują się inicjatywą? Wręcz przeciwnie – w ciągu trzech ostatnich miesięcy łączna moc stacji ładowania w Polsce wzrosła o 60 MW, czyli o ponad 25 proc. W lipcu został przekroczony próg 1000 ogólnodostępnych stacji ładowania o mocy ponad 50 kW, z czego 279 stanowią ładowarki oferujące więcej niż 150 kW. To także efekty subsydiów na rozwój infrastruktury ładowania i tankowania wodoru, które ruszyły w 2022 roku – za 900 mln ma do 2028 roku powstać ok. 17 tys. stacji ładowania. Na te dedykowane pojazdom ciężkim jest osobny budżet w wysokości 2 mld zł.

Aleksander Rajch, Członek Zarządu PSNM, uważa jednak, że stacje ładowania wzdłuż sieci TEN-T są rozbudowywane w zbyt wolnym tempie i przyczynę widzi w niekorzystnym otoczeniu regulacyjnym. Jeżeli Polska ma mieć szansę, by wypełnić unijne obowiązki, na obecnym etapie kluczowe jest nie tylko wprowadzenie zmian prawnych oraz uruchomienie niezbędnych instrumentów wsparcia (m.in. programu obejmującego przyłącza dla stacji wysokich mocy), ale również zapewnienie przez decydentów odpowiedniej koordynacji działań z najważniejszymi interesariuszami, w szczególności operatorami ogólnodostępnych stacji ładowania, OSD, jak również Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad – tłumaczy Rajch.

Kongres Nowej Mobilności – tu branża podejmie dyskusję o wyzwaniach wokół AFIR-u i przyszłości infrastruktury dla pojazdów elektrycznych

Ważną platformą dla dyskusji nad wyzwaniami stojącymi przed rozwojem infrastruktury ładowania w Polsce i regionie CEE będzie Kongres Nowej Mobilności, który odbędzie się 24-26 września w Łodzi. Udział potwierdziło ponad 400 międzynarodowych prelegentek i prelegentów reprezentujących cały łańcuch wartości sektora nowej mobilności – w tym także przedstawicieli sektora energetyki, producentów i operatorów sieci ładowania oraz administracji centralnej i samorządowej.

 

Wątki dotyczące rozwoju infrastruktury dla pojazdów zeroemisyjnych (stacji ładowania i tankowania wodoru) będą podejmowane w ramach sześciu z siedmiu ścieżek tematycznych kongresu: Poland Drives e-Mobility, Urban New Mobility Summit, eHDV Forum, New Mobility Industry Forum, Hydrogen Technologies Forum.

Podczs Kongresu Nowej Mobilności wystąpi m.in. Eddy Liegeois, dyrektor zespołu sieci transportowych w Dyrekcji Generalnej ds. Mobilności i Transportu w Komisji Europejskiej. Będzie on uczestniczył w trzech punktach programu, m.in. wygłosi keynote na temat niezbędnych składników sukcesu e-mobilności, a także wspólnie z sekretarzami generalnymi ChargeUp Europe, stowarzyszenia AVERE oraz CEO Volkswagen Group Polska weźmie udział w panelu „New Mobility with the New Mandate – Policy Guidelines for European Union”.

Konieczność rozwoju nowego standardu złącza ładowania dedykowanego ciężarówkom zostanie omówiona podczas „fireside chatu” zatytułowanego Megawatt Charging for Trucks Along European Freight Routes”. Zaraz po tym eksperci z organizacji Regulatory Assistance Project oraz takich firm jak Scania, Shell czy operatorów sieci Fastned i Milence odpowiedzą na pytanie „How to Really Develop eHDV Charging? Tariffs, Plannig, Realistic Perspective”.

Z kolei podczas panelu „Next Steps After Subsidies for the eHDV Charging Infrastructure” przedmiotem debaty będą między innymi narzędzia biznesowe, prawne oraz rynkowe, które mogą skutecznie stymulować rozwój infrastruktury ładowania dla elektrycznych pojazdów ciężarowych.

To tylko wybrane zagadnienia Kongresu. Pełen program Kongresu Nowej Mobilności i bilety są dostępne na stronie https://kongresnowejmobilnosci.pl/. Wszystkie punkty programu będą tłumaczone symultanicznie na język polski i angielski.