Przed energetyką stoi wiele wyzwań

Innowacje w firmach energetycznych wymuszają nie tylko wymogi unijne, lecz także coraz bardziej wymagający klienci i rosnąca konkurencja

Podstawą inteligentne sieci
Energa planuje m.in. rozbudowę inteligentnej sieci dystrybucji energii, dającej możliwość wprowadzenia magazynowania i lokalnego zarządzania energią oraz rozwój sieci dostępu do Internetu szerokopasmowego. PGE za jeden z ważniejszych punktów swojej strategii uznał poszukiwanie nowych rozwiązań technologicznych w nowoczesnej infrastrukturze. Myśli również o magazynowaniu energii. Enea także planuje wdrożenie programu rozwoju sieci inteligentnych i rozbudowę zdalnych kanałów obsługi klientów. Na innowacje we wszystkich tych obszarach stawia również Tauron. Inteligentne sieci to niejedyne wyzwanie, choć ogromne. Polska musi spełniać pod tym względem wymogi unijne, zgodnie z którymi do roku 2020 musi u nas być zainstalowanych 12,8 mln inteligentnych liczników, umożliwiających automatyczne zbieranie i przekazywanie danych o zużyciu energii, co pozwala na efektywne zarządzanie dostawami i optymalizację zużycia. Nad ich wdrażaniem pracują już największe firmy energetyczne. Inteligentne liczniki są jednym z elementów Smart Grid, czyli inteligentnej sieci, która umożliwia sprawne połączenie wszystkich uczestników rynku – od wytwórców energii do dostawców wszystkich usług. Inteligentna sieć jest też niezbędna do realizacji rządowych założeń do rozwoju elektromobilności.

Auto na kablu
Elektryczne auta są ostatnio tematem numer jeden. Rząd liczy na to, że za 10 lat po polskich drogach będzie jeździło ich już milion. Prace postępują. Tauron od trzech lat uczestniczy w projekcie e-Bus, w którym wspólnie z samorządami testuje system Smart Grid z elektrycznymi autobusami i systemem ładowania oraz wymiany baterii. W tym roku Tauron, Enea, Energa oraz PGE podpisały list intencyjny z Narodowym Centrum Badań Jądrowych oraz Politechniką Warszawską w sprawie powołania Centrum Elektromobilności. W październiku wszystkie te firmy wspólnie powołały do życia spółkę ElectroMobility Poland, której zadaniem jest elektryfikacja transportu publicznego oraz utworzenie odpowiedniej infrastruktury, czyli sieci stacji ładowania. Ministerstwo Energii w „Planie na rzecz rozwoju elektromobilności” przewiduje, że w roku 2020 ma być około 75 tys. zarejestrowanych pojazdów z napędem elektrycznym. W 2025 r. – już milion. To byłaby połowa wszystkich pojazdów używanych przez administrację publiczną. Takiemu rozwojowi elektromobilności mają sprzyjać zachęty podatkowe, np. zerowa stawka VAT. Program pilotażowy planu ma ruszyć do 2018 r. Temat inteligentnych sieci znowu więc powraca.

Przyszłość błękitnego paliwa
Wyzwaniem dla energetyki są również polityka klimatyczna i ochrona środowiska. Unia Europejska wprowadziła limity emisji CO2 i produkcji energii ze źródeł odnawialnych. W Polsce do 2020 r. 20 proc. energii ma pochodzić z OZE. Na razie jest to 13–15 proc., a wciąż ok. 80 proc. pozyskujemy z węgla. Największe szanse na spełnienie unijnych wymogów dawał rozwój energetyki wiatrowej. Nowa ustawa o OZE i ustawa wiatrakowa mogą ograniczyć ten wzrost. Wciąż jest również niewykorzystana dostatecznie energia polskich rzek. Z OZE, które są najmniej stabilnym źródłem energii, wiążą się także problemy z magazynowaniem energii, stąd nacisk firm energetycznych na ich rozwiązanie. Całkowite odejście od surowców kopalnych długo jeszcze nie będzie możliwe, jeżeli w ogóle jest realne, choćby ze względu na bezpieczeństwo energetyczne. Stąd coraz częściej mówi się o czystych technologiach węglowych i niskoemisyjnych paliwach. Prace nad nimi nabierają tempa. Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu opracował tzw. błękitny węgiel – niskoemisyjne paliwo węglowe o wyższej wartości opałowej niż ta, którą ma węgiel kopalny, a jego nazwa pochodzi od koloru płomienia w trakcie spalania. Tajemnica produkcji błękitnego surowca tkwi w termicznym przetworzeniu i częściowym odgazowaniu. Zaletą testowanego właśnie wynalazku jest możliwość spalania w używanym dotychczas piecu i mniejsze zużycie od węgla nieprzetworzonego. Ponadto testy przeprowadzane na przełomie ubiegłego i tego roku wykazały, że opracowane w instytucie paliwo 10-krotnie obniża emisję pyłu i zanieczyszczeń organicznych oraz trzykrotne zmniejsza emisję dwutlenku siarki w stosunku do węgla.

Modernizacja zamiast budowy
To jednak nie wszystkie pomysły na poszukiwanie czystych technologii węglowych. Wciąż trwają prace nad zgazowaniem węgla i oddzielaniem oraz wychwytywaniem CO2 ze spalin. Wyzwaniem jest też modernizacja bloków węglowych. W listopadzie oddział Agencji Rozwoju Przemysłu w Katowicach uruchomił w Internecie Forum Innowacyjnego Węgla, na którym można szukać informacji o nowych projektach, które są opracowywane i wdrażane nie tylko w Polsce, lecz także za granicą. Od 2008 r. działa też Polska Platforma Czystych Technologii Węglowych.