Komunikacja przyszłości

Businessman drawing connection lines as business networking concept. 3D rendering

Model Telco 2.0 działa z powodzeniem na Zachodzie, zmieniając obraz rynku telekomunikacyjnego. Użytkownicy z odbiorców usług operatorów przekształcają się w twórców nowych usług i funkcji

Telco 2.0 to koncepcja stworzenia sieci operatorów telekomunikacyjnych i udostępnienia interfejsów umożliwiających użytkownikom tworzenie aplikacji, za pomocą których realizować będą własne usługi telekomunikacyjne, np. lokalizowanie użytkownika telefonu komórkowego, ankietowanie przez SMS itd.

Kondycja rynku
Zgodnie z raportem UKE z czerwca br. łączna wartość rynku telekomunikacyjnego w naszym kraju w 2015 r. wyniosła 39,5 mld zł i był to pierwszy od kilku lat wzrost przychodów całego sektora. Wprawdzie zauważalna od kilku lat tendencja spadkowa na rynku usług telefonii stacjonarnej utrzymała się również w 2015 r. i przychody z tytułu świadczenia tych usług były niższe o 13 proc., ale optymistycznie wygląda rynek dostępu do Internetu. Jego wartość w 2015 r. wyniosła 5,07 mld zł, a nasycenie przekroczyło 100 proc. Na 14 mln internautów 7,1 mln stanowili użytkownicy dostępu stacjonarnego, z Internetu mobilnego korzystało 6,67 mln osób.

Największe przychody generowane były przez dostęp mobilny i wyniosły w 2015 r. 1,7 mld zł (wzrost o ok. 4 proc. w stosunku do 2014 r.). Usługi świadczone z użyciem dedykowanych urządzeń 2G/3G/4G (modemów/kluczy/kart) stanowiły  uzyskanych z dostępu do Internetu. Rynek jest w zasadzie nasycony pod względem korzystania z usług telekomunikacyjnych. Dlatego operatorzy koncentrują swoje działania na utrzymaniu klienta, czego konsekwencją jest stały rozwój rynku usług wiązanych. W ciągu roku przybyło około 2 mln użytkowników takich usług, a operatorzy zarobili 2,94 mld zł na ich świadczeniu. Najpopularniejszy w 2015 r. był pakiet „telefonia ruchoma + Internet mobilny” (ponad 41 proc. abonentów), a następnie „telewizja + Internet stacjonarny” (18 proc.).

Wpływ regulacji KE na rynek telekomunikacyjny
Komisja Europejska zaprezentowała zarys nowej strategii dla rynku telekomunikacyjnego, który do 2025 r. ma w krajach członkowskich zapewnić powszechną dostępność usług szerokopasmowych o przepływności minimum 100 Mb/s, wdrożenie pierwszych sieci 5G oraz powszechną dostępność hotspotów Wi-Fi. Nowa strategia zapowiada także złagodzenie reżimu regulacyjnego, co ma zachęcić operatorów telekomunikacyjnych do większych inwestycji infrastrukturalnych. Nowy ład na rynku telekomunikacyjnym ustali europejski kodeks łączności. Polska od kilku lat pozostaje jednym z liderów w Europie pod względem nasycenia usługami mobilnego dostępu do sieci. W 2015 r. zajmowała piąte miejsce z wynikiem 94,1 proc. Jak podaje w swoim raporcie UKE, nasycenie w Polsce było wyższe od średniej UE o blisko 19 p.p.

Tradycja kontra nowoczesność
W modelu tradycyjnej obsługi klienta (Telco 1.0) produkty budowane są na podstawie badań marketingowych. Model Telco 2.0 opiera się na Collaborative Intelligence, czyli interakcji, w ramach której firmy budują swoją ofertę wspólnie z jej użytkownikami. Technologia Telco 2.0 jest bardzo ważna w przypadku rynku telekomunikacji dla przedsiębiorstw, umożliwia bowiem połączenie telefonu komórkowego z korporacyjnymi systemami klasy PBX, Unified Communications itp. W dodatku nowe modele biznesowe stawiają na partnerstwo firm świadczących usługi blisko związane z telekomunikacją – od usług infrastrukturalnych, np. Data Center (outsourcing mocy obliczeniowej), przez pomiary i monitoring M2M, do wertykalnych rozwiązań ICT dla różnych gałęzi przemysłu. Czego możemy się spodziewać?

Rozszerzona oferta usług telekomunikacji
W obliczu spadających przychodów z usług tradycyjnych (transmisji głosu i wiadomości tekstowych) operatorzy mobilni stopniowo poszerzają swoją ofertę. Szczególnie duży potencjał ma oferta mobilnej transmisji danych i związane z nią usługi dodatkowe. Jak wynika z raportu firmy PMR z kwietnia 2016 r., wartość rynku takich usług wyniosła w 2015 r. 5,8 mld zł (+16,4 proc. r/r). Reakcją na spadek zysków jest poszukiwanie przez operatorów nowych źródeł przychodów na samym rynku telekomunikacyjnym (usługi dodane) lub poza nim (np. usługi bankowe, finansowe, sprzedaż energii elektrycznej). W zakres usług Telco 2.0 wchodzą np.: wysyłanie na telefon SMS-ów i MMS-ów o dowolnej treści i w dowolnej liczbie oraz ich odbiór, lokalizacja użytkownika telefonu, click-to-call (połączenie telefoniczne za pomocą komputera) i tzw. uwiarygodnienie numeru telefonu, czyli szybkie sprawdzenie, do jakiej sieci należy. Istnieje także wiele specjalistycznych rozwiązań w tym modelu, np. Healthcare 2.0 (monitorowanie stanu zdrowia pacjenta, komunikacja z lekarzem – M2M, analityka medyczna) i Digital Omnichannel Marketing (promocje, informacje o nowych produktach dostosowane do lokalizacji, zwyczajów i upodobań klienta korzystającego z bogactwa mediów telekomunikacyjnych, np. smartfona, przeglądarki lub sieci społecznościowych). Zresztą według raportu UKE systematycznie wzrasta w rynku udział kart M2M (Machine to Machine) zapewniających komunikację w relacji urządzenie- urządzenie lub człowiek-urządzenie. Zmieniają się także funkcje i znaczenie telefonu komórkowego, który w miarę wzrostu liczby usług w coraz większym stopniu będzie służył do monitorowania i autoryzacji użytkownika.

Korzyści z cyfryzacji telekomunikacji
W krajach UE liderem wdrożeń zintegrowanych systemów IT są przedsiębiorstwa z branży telekomunikacyjnej, finansowej, medialnej i produkcyjnej, dostawcy energii i firmy handlowe. Jak wynika z danych GUS, w Polsce telekomy i spółki medialne również należą do najlepiej zinformatyzowanych (średnio 65,7 proc. firm z tych branż wdrożyło system wspierający zarządzanie). Rozwiązania IT są w sektorze telekomunikacyjnym podstawą w obsłudze klienta i zarządzaniu sprzedażą. Są kluczowe dla monitorowania jakości i utrzymania usług, planowania rozbudowy sieci, administrowania awariami oraz zarządzania pracami w terenie (Workforce Management, Field Force Automation). Dzięki IT telekomunikacja przechodzi z fazy dostawcy usług bezpośrednio związanych ze sprzętem (np. transmisja) na usługi rozwiązywania problemów biznesu, czyli klienta. Oprócz oferowania tradycyjnych usług transmisji głosu, danych i multimediów w coraz lepszej jakości i niższej cenie będzie mogła proponować coraz bardziej zaawansowane usługi dodane we współpracy z wyspecjalizowanymi partnerami. Już dziś ma w katalogu centra przetwarzania danych i zapewnienie cyberbezpieczeństwa. Dodatkowa presja rynkowa wymusi przechodzenie na coraz wyższy poziom wsparcia procesów w biznesie klientów, np. monitoring jakości funkcjonowania procesów operacyjnych, wsparcie utrzymania infrastruktury w terenie i zaawansowane usługi fintech.

Perspektywy rozwoju rynku
Rynek telekomunikacyjny nieustannie ewoluuje, co oznacza, że nowsze technologie wypierają starsze, a jedne formy komunikacji są zastępowane innymi. Operatorzy stale poprawiają jakość swoich sieci, oferując coraz lepsze usługi. W ostatnich latach rozwój nowych trendów napędzały usługi w chmurze i Big Data, co wpłynęło na sektor transmisji danych. Coroczne wyraźne wzrosty w tym segmencie spowodowane są też wzrostem umiejętności konsumentów w korzystaniu z nowoczesnych usług, a także popularyzacją smartfonów. Według raportu UKE szansą dla telekomów na nowe źródła przychodów jest również Internet Rzeczy (IoT), czyli możliwość podłączenia do sieci coraz większej liczby urządzeń. Zapewne niedługo rynek telekomunikacyjny zostanie zdominowany przez usługi internetowe, w tym szczególnie Internet mobilny. Może to sprawić, że telefon komórkowy stanie się centrum zarządzania codziennym życiem, bo za jego pomocą będzie można kontrolować prawie wszystko – od telewizora do inteligentnego domu. Nowe usługi niosą jednak ze sobą zagrożenie dla prywatności i ryzyko związane z kradzieżą osobowości. Tym większy akcent musi być położony na cyberbezpieczeństwo. Inwestycje w zakresie IoT muszą być więc powiązane z rozpoznaniem rynku oraz uwzględnieniem takich czynników, jak bezpieczeństwo, prywatność i regulacje prawne.

Podsumowanie
Komórka powoli staje się narzędziem uniwersalnym. Za jej pomocą można opłacić transakcje, znaleźć drogę do punktu docelowego (np. rekomendowanej najbliższej restauracji z preferowanym przez użytkownika menu), odpisać na e-mail, sprawdzić pogodę, kurs na giełdzie itd. Już teraz oferuje niektóre funkcje komputera, niedługo zastąpi telewizor. Rynek sprzętu jest już nasycony, ale pozostaje jeszcze rynek i usług. A Telco 2.0 umożliwia operatorom telekomunikacyjnym spełnianie oczekiwań klientów, którzy stają się partnerami. Tylko czy podział zysków da się w tym modelu działania łatwo i precyzyjnie określić? Branża telekomunikacyjna jest jednym z pionierów cyfryzacji zarówno ze względu na swoją ofertę, jak i konieczność nadążania za trendami IT. Na pewno skorzystają na tym odbiorcy jej usług.