Innowacje w polskim rolnictwie

Krajowy Ośrodek wsparcia Rolnictwa (KOWR), w ramach zadań statutowych, realizuje działania innowacyjne i rozwojowe w sektorze rolno-spożywczym.Obecnie prowadzone są dwa strategiczne dla polskiego rolnictwa projekty innowacyjne: Paszportyzacja polskiej żywności oraz System Satelitarnego Monitorowania Upraw Rolnych (S2MUR)

 

Paszportyzacja polskiej żywności to projekt, który przewiduje budowę i wdrożenie w Polsce cyfrowego systemu gwarantującego efektywne monitorowanie i identyfikowanie informacji o produktach rolno-spożywczych na kluczowych etapach łańcucha dostaw, czyli „od pola do stołu”.

Geneza projektu

Prace zmierzające do wdrożenia projektu zostały zainicjowane na wniosek uczestników łańcucha dostaw, w tym w szczególności zrzeszonych w organizacjach branżowych. Przedstawiając pomysł, wskazywali, że w obecnym otoczeniu rynkowym występuje wiele problemów, które ograniczają rozwój sektora, w tym m.in.: brak przejrzystości łańcucha dostaw i zaufania do produktów, występujące zanieczyszczenia, fałszowania lub skażenia żywności, a także rosnące zapotrzebowanie na szybko i łatwo dostępne informacje o produkcie spożywczym.

Realizacja projektu

Ponieważ projekt charakteryzuje się dużym stopniem innowacyjności i interdyscyplinarności, jego realizacja została podzielona na dwie fazy.

FAZA I – obejmuje przeprowadzenie pilotażu na rynku wołowiny, wieprzowiny i ziemniaka. Pilotaż rozpoczął się 16 grudnia 2021 r. i ma na celu dokonanie praktycznego sprawdzenia możliwości zbudowania jednego, w pełni kompatybilnego systemu IT dla różnorodnych produktów żywnościowych.

W ramach pilotażu zakończono prace badawcze, w trakcie których dokonano charakterystyki rynków, przeanalizowano systemy oraz możliwości pozyskiwania danych od podmiotów administracji publicznej, dokonano analizy potrzeb i korzyści dla interesariuszy, a także sformułowano wnioski i kierunki dalszych prac. Obecnie prowadzone są prace badawcze, rozwojowe, projektowe oraz implementacyjne, których celem jest ustalenie, jak dalece możliwe jest gromadzenie, analizowanie i udostępnianie informacji o wybranych produktach żywnościowych w obrębie jednego systemu IT. Zakończenie pilotażu przewidziano na 30 listopada 2023 r. narzędzia informatycznego, które w swoich założeniach obejmowałoby tak szeroki zakres danych o produkcie żywnościowym, jaki przewidziano w polskim „paszporcie”. Po zrealizowaniu pilotażu i uzyskaniu pewności, że istnieje możliwość zapewnienia logicznego i niepodważalnego ciągu danych, przewiduje się podjęcie działań zmierzających do zbudowania i wdrożenia systemu docelowego, rozbudowanego o kolejne produkty AGRO.

System Satelitarnego Monitorowania Upraw Rolnych
Coraz częściej występująca susza oraz inne niekorzystne zjawiska pogodowe w postaci ulew, trąb powietrznych itp. mają bezpośredni, negatywny wpływ na produkcję rolną na terenie całego kraju. Dodatkowo wysoka liczba szkód wymaga zwiększonego nakładu pracy związanego z weryfikacją szkody oraz wypłatą coraz wyższych odszkodowań. Zjawiska te wymuszają na administracji publicznej podejmowanie działań pomocowych i wsparcie producentów rolnych. Jednym z takich działań, realizowanym przez KOWR, jest budowa systemu S2MUR.

Geneza projektu

KOWR od 2018 r. jest zaangażowany w prace mające na celu zastosowanie teledetekcji satelitarnej w rolnictwie, która pozwala na analizę stanu upraw, szacowanie szkód powstałych w wyniku niekorzystnych zjawisk pogodowych, a nawet prognozowanie plonów na wielu obszarach w czasie rzeczywistym. Wpływ na to miały znaczny wzrost dostępności i precyzji danych satelitarnych (m.in. z programu Copernicus) oraz rozwój technologii IT.W kolejnych latach KOWR przeprowadził z powodzeniem dwa projekty z zastosowaniem teledetekcji satelitarnej, których wyniki posłużyły do opracowania koncepcji systemu S2MUR.

Zakres projektu

Projekt S2MUR obejmuje zaprojektowanie i budowę systemu IT wykorzystującego dane satelitarne, meteorologiczne, glebowe oraz statystyczne do całorocznego monitorowania upraw rolnych na terenie całego kraju. System S2MUR udostępni zainteresowanym informację o sytuacji na polu uprawowym, ustali precyzyjną ocenę skutków negatywnego zjawiska atmosferycznego, pomagając w oszacowaniu szkód na poziomie indywidualnej uprawy rolnej.

Produkty

W ramach systemu S2MUR przewidziane jest uruchomienie wielu e-usług oraz usług sieciowych API. Stanowić one będą dla producentów rolnych wsparcie procesów decyzyjnych związanych z uprawami rolnymi i zaistniałymi szkodami w tych uprawach. Z usług S2MUR skorzystają także urzędnicy administracji publicznej oraz instytuty naukowe.

Grupa docelowa i korzyści

Głównymi odbiorcami systemu S2MUR będą rolnicy indywidualni oraz producenci rolni, a także przedstawiciele administracji publicznej. System S2MUR pozwoli rolnikom m.in. na określenie prognozowanej wielkości plonu czy ustalenie warunków wzrostu danej uprawy. Z kolei administracja publiczna będzie wykorzystywać system do dokładniejszego szacowania szkód w rolnictwie, co przyspieszy proces wypłacania odszkodowań oraz podejmowania działań pomocowych i interwencyjnych.

Stan realizacji projektu S2MUR

W ramach realizacji projektu wyłoniono doradcę prawnego oraz doradcę technicznego i opracowano dokumentację projektową. W 2023 r. zawarto dwie umowy na dostawę zobrazowań satelitarnych o bardzo wysokiej rozdzielczości, łącznie obejmujących obszar 126 tys. km2. Obecnie KOWR prowadzi działania mające na celu wyłonienie wykonawcy odpowiedzialnego za zaprojektowanie i wykonanie systemu S2MUR. Budowa systemu S2MUR planowana jest na lata 2023–2025, a jego udostępnienie na przełom 2025 i 2026r.